Podcastmaker David Boogerd over luisteren
Als ‘discussietijger’ ging de jonge David Boogerd op internetfora in debat over het geloof. Nog altijd voert hij het geloofsgesprek, als maker van De Ongelooflijke Podcast en Dit is de Bijbel. Daar leert hij steeds meer te luisteren naar mensen die het geloof de rug toekeerden.
Toen David Boogerd begon met De Ongelooflijke Podcast, had hij al bijna tien jaar bij de EO achter de rug. Hij maakte er – zegt hij – mooie programma’s. Maar, voelde hij, er miste iets. Voor sommige onderwerpen, die Boogerd boeiend en belangrijk leken, was geen ruimte. Nederland seculariseert, en daar moesten ze bij de EO iets mee.
In 2019 waren niet-gelovigen in Nederland voor het eerst in de meerderheid. Boogerd ziet het als een goed moment om te beginnen met De Ongelooflijke Podcast. “Er is secularisatie, maar er zijn ook andere maatschappelijke ontwikkelingen. Steeds meer mensen raken burn-out, complottheorieën worden populairder. Ik vroeg me af of er een verband is met de secularisering in onze maatschappij. Voor mijn gevoel was dat weinig onderzocht.” De journalist wil met de nieuwe podcast mensen aan de rand van de kerk prikkelen: misschien is die Bijbel toch wel relevant.
Het format podcast koos hij niet voor niets. “Bij radio en televisie miste ik de ruimte om de diepgang op te zoeken. Voor lange gesprekken met mensen zoals filosoof Emanuel Rutten was geen tijd. Terwijl diepgang juist nodig is om christenen op te bouwen.” Boogerd ziet ook dat als doel van zijn podcast: gelovigen kennis bijbrengen van de samenleving, geschiedenis en politiek. “Nederlandse kerken zijn te veel gefocust op persoonlijk geloof en de relatie tussen God en jou. Maar soms gaat het geloof ook gewoon over meer weten. Ik spreek zoveel leeftijdsgenoten die zeggen: ‘Ik ben gelovig, maar lees de Bijbel eigenlijk nooit.’ Dat is toch bizar?”
Wat is uw persoonlijke affiniteit met het onderwerp van uw podcasts?
“Ik ben christelijk opgevoed, in een grotendeels seculiere omgeving. Op school was ik een van de weinigen die geloofde. Ik was acht jaar toen mijn moeder plotseling overleed. Vanaf dat moment hoefde het geloof van mij ook niet meer. Wat moest ik nog met het geloof in die situatie? In mijn tienertijd ben ik weer tot geloof gekomen, maar ik heb altijd ook met één been in de seculiere wereld gestaan. Ik heb veel gediscussieerd met niet-gelovigen. Bijvoorbeeld met mijn beste vriend, die niet geloofde, maar ook op internetfora ging ik altijd in debat. Ik wil graag mensen die niet meer geloven laten zien waarom het christelijk geloof relevant is. In onze podcast gaan we met open vizier het gesprek aan. We forceren het evangelie niet, maar we zitten er wel als zelfbewuste christenen.”
In De Ongelooflijke Podcast zit theoloog Stefan Paas als vaste gast aan tafel. Daarnaast wordt een bekende gast uitgenodigd om te praten over een maatschappelijk thema. In Dit is de Bijbel gaat Boogerd in gesprek met een expert. Zowel Boogerd als Paas zijn naast podcastmakers ook actief op Twitter en gaan reacties niet uit de weg. “Ik krijg veel berichtjes van luisteraars. Het contact is direct, en dat is goed. Veilige muren bestaan volgens mij niet, ook niet voor christenen. Dat moet ook niet, want het wegschuilen in je bubbel maakt je op lange termijn minder weerbaar.”
Waarom werkt luisteren naar een podcast zo goed?
“Wat mediamakers lang niet doorhadden, is dat mensen snakken naar diepgang. Op YouTube zijn er al gesprekken van drie uur die vaak worden bekeken. Podcasts zijn intiemer dan de radio. Mensen klikken het bewust aan, waardoor het lijkt alsof je zelf aan tafel aanschuift. Eigenlijk vormen de luisteraars samen een soort gemeenschap.”
Het succes van de podcasts overweldigt Boogerd. “Ik krijg aangrijpende berichten van mensen die zeggen: ‘Ik was helemaal klaar met de kerk, maar nu ga ik er weer heen.’ Dat vind ik bijzonder.” Maar een kerkdienst vervangen kan een podcast niet, vindt Boogerd. “Ik hoor mensen die Dit is de Bijbel op die manier gebruiken. Fijn dat je er iets aan hebt, maar de podcast is geen kerk.” Wat een podcast zo anders maakt dan een kerk? “Met een podcast creëer je al snel een bubbel. Een kerk hoort ook te schuren: je komt er mensen tegen die ver van je afstaan. Daarmee vorm je een gemeenschap.”
‘Veel van onze luisteraars zijn jong, en ze snakken naar diepgang’
Als u zelf moest kiezen: luisteren of praten?
“In mijn beroep luister ik veel naar anderen. Soms zeggen mensen: ‘Wat gek dat je dit werk hebt gekozen, je praat zelf heel veel.’ Maar ik heb veel gehad aan het luisteren. We proberen slimme denkers in onze podcast te krijgen en daar leer ik heel veel van. Luisteren heeft mij veranderd als persoon. Sommige gasten in De Ongelooflijke Podcast spreken laatdunkend over het geloof. Als christenen reageren we dan snel boos en verongelijkt, zo van: jij kwetst mij, want dit is heilig voor mij. Maar in plaats van defensief te worden, is het goed om te vragen wat daarachter zit. Vaak is dat leed en pijn uit het verleden.” Boogerd was ooit “een discussietijger”, zegt hij. “En nog steeds gaan we als christenen niet ‘sorry voor alles’ zeggen. Als mensen onzin praten over hoe slecht de kerk is, gaan wij daar tegenin. Maar een vriendelijk gesprek voeren, dat slaat aan.”
In luisteren schuilt voor hemzelf wel een gevaar, erkent Boogerd. “Het kan wel comfortabel zijn om alleen maar te luisteren. Je moet ook zelf verhalen durven vertellen over wat je hebt geleerd. Het Evangelie is het mooiste verhaal dat er ooit verteld is, dus laten we het ook vertellen. Wij als christenen in een seculiere tijd hebben daarin te veel schroom. We zoeken vaak naar een nieuw verhaal, maar er is geen beter verhaal dan het Evangelie. Voor mezelf is dat wel een uitdaging. We hadden pas een podcast over de Bergrede. Dan vraag ik me af: ben ik écht bereid te doen wat Jezus zegt? Zie ik Hem als Koning in mijn leven, in plaats van iemand die wijze dingen zegt? Het gesprek is soms makkelijk, ik denk soms: waarom ga ik eigenlijk niet naar Ter Apel, met mijn poten in de klei? De theoloog N.T. Wright zei: ‘Overal waar Jezus kwam, was er een rel. Overal waar ik kom, drinken mensen thee.’ Dat herken ik wel.”
De radicaliteit van Jezus mist Boogerd soms ook in de kerk. “Alles moet vertrouwd en veilig blijven. We hebben het vaak over de plek van de vrouw en homo’s, maar de teksten van Jezus over geld zijn veel talrijker en radicaler. Daar hebben we het zelden over.”
Wat zou u mee willen geven aan de kerk?
“Veel van onze luisteraars zijn jong, en ze snakken naar diepgang. Schuw die diepgang niet. Kerken zijn vaak bang dat ze alleen maar toffe dingen moeten organiseren. Maar wat mij betreft mag de kerk de rol van leren veel meer op zich nemen. Ga vooral ook het gesprek aan met de wereld om je heen. Wees nieuwsgierig naar de ander, dan worden ze vanzelf ook nieuwsgierig naar jou.”
