Een vrouw vertelde van de mooie maar ook verantwoordelijke baan die ze had gehad. Door in haar ogen verkeerde keuzes was het echter helemaal misgegaan. Ze had in het bedrijf verantwoordelijkheden op zich genomen die ze niet aankon. De gevolgen waren groot, ze werd ziek en kon haar werk niet meer doen. Hulpverleners vertelden haar hoe belangrijk het is: jezelf vergeven. Je blijft anders steken in zelfverwijt en het proces van heling komt niet op gang. ‘Ik kan mezelf niet vergeven’, zei ze, ‘en bovendien: is het wel Bijbels om jezelf te vergeven?’
De casus hierboven is gefingeerd weergeven. De vraag komt vaker voor en herkent u wellicht bij uzelf. Het antwoord zou kort kunnen zijn: jezelf vergeven komt nergens voor in de Bijbel. Alleen God kan onze zonden vergeven. Door het geloof in Christus vinden we vrede bij God (Rom. 5: 1). Als Hij vergeeft, doet Hij dat ook helemaal. Hij maakt ons witter dan sneeuw. Je zou zeggen: dan blijft geen reden meer over tot beschuldiging van jezelf. Met zondag 23 (H.C.) zeggen we: Al klaagt mijn geweten mij aan … toch schenkt God mij louter uit genade de volkomen genoegdoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus.
Dit neemt niet weg dat je als gelovige behoorlijk last kunt blijven houden van gemaakte fouten. In geloof kun je zeggen dat niets ons van Gods liefde scheiden kan. Wie kan dan nog beschuldigingen inbrengen, zegt Paulus in Romeinen 8. Toch is zijn herinnering niet weg: hij blijft zich de grootste van de zondaren noemen. Hij heeft last van felle aanvechtingen (2 Kor. 12: 7-9). Maar aan Gods genade heeft hij meer dan genoeg. Des te meer beseft hij: door genade ben ik wat ik ben.
Het is de vraag hoe dat functioneert in een situatie als hierboven. Wat bedoelt iemand met: ik kan mezelf niet vergeven? Is het een verlangen om zelf goed te maken wat niet meer te herstellen valt? Is het een boosheid om eigen falen, die je niet los kunt laten? We moeten onderscheid maken tussen schuldgevoelens en reële schuld. Hoe verkeerd waren de gemaakte keuzes werkelijk? Wat speelde daarbij allemaal mee? Misschien is er nog een gesprek met een collega nodig? Een antwoord op deze vragen kan helpen de last te verlichten.
Sommige fouten zijn niet te herstellen. De gevolgen draag je mee. Het is goed om hulp te zoeken, maar daarbij ook te beseffen: God weet dat wij mensen zijn. Hij ontfermt Zich over wie Hem vrezen (Ps. 103: 12-14). Jezus Zelf nodigt ons om onze lasten bij Hem te brengen (Matth. 11: 28-30). In Hem vinden wij Gods genade. Ons geweten blijft spreken – maar Zijn vrijspraak is groter. Het recht waaraan Jezus heeft voldaan, gaat boven alles uit.
'Gods vrijspraak is groter'
In Zijn licht kun je doen wat vergeven is: de last loslaten die je neerdrukt, jezelf niet blijven beschuldigen. Ja, in die zin: jezelf vergeven! Door Zijn genade ben ik wat ik ben, en mag ik bevrijd mijn voetstappen zetten in Zijn spoor.